Skobelski, Robert (1968- ) - red.
Artykuł zawiera analizę wystąpień parlamentarnych posłów polskich w sejmie Prus i Rzeszy Niemieckiej, dotyczących Aktu 5 Listopada z 1916 r. Podsumowując przytaczane w dyskusjach parlamentarnych głosy polskich posłów opozycyjnych, związanych głównie z Narodową Demokracją, oraz konserwatywnych lojalistów, należy zauważyć, że ci pierwsi odnosili się do Aktu 5 Listopada sceptycznie, z licznymi zastrzeżeniami, natomiast drudzy przyjmowali Akt z wielkim zadowoleniem, jako otwierający ich zdaniem drogę do niepodległości Polski. ; Przedstawiciele orientacji na państwa Ententy wyrażali ubolewanie, że Akt dotyczy tylko części narodu polskiego, bez zaboru pruskiego, choć wówczas, na przełomie 1916 i 1917 roku, nie sformułowali jeszcze publicznie żądania jego włączenia do Polski. Proniemieccy lojaliści natomiast stali na gruncie pozostania zaboru w granicach Prus. ; Łączyła przedstawicieli wszystkich wymienianych orientacji krytyka polityki germanizacyjnej i oczekiwanie odejścia od niej przez władze. Było to dla polskich posłów probierzem rzeczywistych intencji władz Prus i Rzeszy w polityce polskiej w ogóle. Mieli oni w tej sprawie inną, znacznie bliższą perspektywę niż politycy z dwóch pozostałych zaborów i z emigracji.
The article presents an analysis of the parliamentary speeches made by the Polish MPs in the Parliament of Prussia and the German Empire on the Act of 5 November 1916. In this act Germany and Austro-Hungary announced the restoration of the Kingdom of Poland. To sum up the opinions expressed by the Polish opposition MPs, mainly ones associated with National Democracy and conservative loyalists, it is possible to say that the former were sceptical about the Act of 5 November and had a number of objections, whereas the latter accepted the Act with great satisfaction as a step towards Polish independence. ; Those in favour of an alliance with the Entente were unhappy about the fact that the Act only referred to part of the Polish nation, excluding the area under Prussian rule although at that time, at the turn of 1916 and 1917, they did not publicly announce the demand to include it in Poland. However, pro-German loyalists wanted that area of Poland to remain within the Prussian borders. ; The representatives of all the above mentioned options were united in their criticism of the policy of Germanization and the expectation that the authorities should put an end to it.
Zielona Góra: Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego
Biblioteka Uniwersytetu Zielonogórskiego
Mar 1, 2023
Jul 9, 2021
168
https://dlibra.bu.uz.zgora.pl/publication/65465
Benyskiewicz, Joachim (1936-2011) Szczegóła, Hieronim (1931- ) - red.
Łukasiewicz, Dariusz Skobelski, Robert (1968- ) - red.
Albrecht, E[rchard]